انسان‌های نخستین چگونه دستشویی می‌کردند؟ | اولین توالت تاریخ کی ساخته شد؟

راز بقا: دانشمندان قدیمی‌ترین مورد انگل‌های روده‌ای را کشف کرده‌اند و از طریق آن، می‌کوشند تا به چگونگی «رفع حاجت» انسان‌های اولیه پی ببرند.

باستان‌شناسان دانشگاه کمبریج که سرگرم بررسی یک توده سرگین هشت هزارساله در دهکده «کاتال هویوک» در ترکیه بودند، یافته خود را یک «لحظه خاص» توصیف کردند.

هم‌اکنون بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به انگل روده مبتلا هستند. آن انگل‌های ۵ سانتیمتری، در دیواره روده بزرگ زندگی می‌کنند.

اما درباره عفونت‌هایی که پیشینیان ما در ۱۰ هزار سال پیش در جریان گذار از دوران «جوامع شکارچی» به «جوامع کشاورزی» تحمل می‌کردند، اطلاع زیادی در دست نیست.

دکتر پیرز میچل، مسئول بخش دیرینه‌شناسی کمبریج، گفت: «گمان این بود که روند تحول در شیوه زندگی، به دگرگونی کوچکی در نوع بیماری‌هایی که به آن دچار می‌شدند، منجر شد.»

«با توجه به این که روستای «کاتال هویوک» یکی از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین محل‌ها در زمان خود بوده است، پژوهش در این مکان به ما کمک می‌کند تا آن روند را بهتر درک کنیم.»

دهکده «کاتال هویوک» حدود ۷۱۰۰ سال پیش از میلاد بنا شده است، واز جمله روستا‌های اولیه است که به گونه‌ای باور نکردنی، سالم بر جا مانده است. ساکنان آن روستا، به کاشت گندم و جو می‌پرداختند، و گله‌های گوسفند و بز نیز با خود داشتند. اما نخستین «توالت» در سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد، یعنی ۳ هزار سال پس از رونق یافتن زندگی در روستاها، در بین‌النهرین ابداع شد.

گمان می‌رود که ساکنان «کاتال هویوک» برای انجام عمل «دفع»، به محل انباشت زباله می‌رفتند یا مدفوع خود را در یک ظرف یا سبد به آن نقاط حمل می‌کردند.

ماریسا لجر، یکی دیگر از پژوهش‌گران، گفت: «گمان ما این است که همین کار، اهالی را در خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از تماس با مدفوع انسان قرار می‌داده، و توضیح می‌دهد که چرا آن‌ها در برابر ابتلا به انگل روده آسیب‌پذیر بودند.»

«از آنجا که خط و نگارش فقط ۳ هزار سال پس از زمان «کاتال هویوک» اختراع شد، مردم قادر نبودند آن‌چه را که بر سرشان می‌آمد، ثبت کنند.

«این پژوهش برای نخستین بار ما را قادر به درک و تصور عوارضی می‌سازد که برخی از ساکنان کاتال هویوک، در نتیجه دچار شدن به بیماری‌های انگلی احساس می‌کردند.»

به گزارش مرکز کنترل بیماری در امریکا، از جمله عوارض آلودگی شدید به انگل روده، اسهال‌های دردناک و خونی با «بوی تند» است.

این بیماری در موارد شدید، و در کودکان، می‌تواند به توقف رشد و پیشرفت مغزی منجر شود.

نتایج پژوهش فوق که در نشریه Antiquity منتشر شده است، نشان می‌دهد که تیم پژوهشی چگونه انگل روده را در توده‌های مدفوع باستانی، و نیز بقایای فضولات را در آنچه روزگاری روده‌های مردگان بود، پیدا کردند.

برای مشخص ساختن منبع انسانی یا حیوانی مدفوع، فضولات یافت شده از نظر دارابودن اسید‌های صفراوی که بر اساس نوع تغذیه فرق می‌کند، تجزیه و‌تحل شد. تحلیل‌های میکروسکپی، بیشتر نشانگر وجود تخم‌های انگل‌های روده در دو کوپرولیت (سرگین سنگواره شده حیوانات ماقبل تاریخ) بود، که حاکی از آن است که این انگل روده‌ای، مردم روستای ماقبل تاریخ را آلوده کرده بود.

اویلنا اناستازیو، استاد دانشگاه کمبریج ویکی دیگر از پژوهش‌گران، گفت: «شناسایی تخم‌های انگل پس از ۸ هزار سال، لحظه خاصی بود.»

اکنون، تیم پژوهشی مذکور می‌خواهد تحلیل‌های مشابهی نیز روی بقایای بازمانده از دوران «انسان‌های شکارچی» انجام دهد تا میزان و چگونگی تاثیر تغییر شیوه زندگی بر عفونت‌های آنها، روشن شود.

حالا که به انتهای متن رسیده‌ایم پیشنهاد می‌کنیم درباره تفاوت‌های انسان مدرن امروزی با اولین انسان‌های خردمند بخوانید.